Σε οποιοδήποτε αριθμητικό σύστημα, με βάση τον αριθμό Β, ένας ακέραιος
αριθμός με πλήθος ψηφίων ν, εκφράζεται ως ακολούθως:
α ν-1α ν-2 …α1 α0 = α ν-1 Β
ν-1 + α ν-2 Β
ν-2 + … + α1 Β1
+ α0 Β0
όπου Β η βάση του αριθμητικού συστήματος και οι συντελεστές αi μπορεί να είναι
οποιοδήποτε από τα ψηφία του αριθμητικού συστήματος, τα οποία παίρνουν
ακέραιες τιμές από 0 μέχρι και Β – 1. Οι τιμές του δείκτη i δίνει την τάξη της θέσης
του εκάστοτε συντελεστή και κατά συνέπεια τη δύναμη της βάσης Β με την οποία
πρέπει να πολλαπλασιαστεί ο συντελεστής αυτός.
Δεκαδικό αριθμητικό σύστημα (Βάση = 10):
79510 = 7 x 100 + 9 x 10 + 5 x 1 = 7 x 102
+ 9 x 101
+ 5 x 100
Τα ψηφία του δεκαδικού αριθμητικού συστήματος είναι οι ακέραιοι αριθμοί από 0
μέχρι και 9 (δηλαδή από 0 μέχρι Βάση – 1).
Τετραδικό αριθμητικό σύστημα (Βάση = 4):
1324 = 1 x 42
+ 3 x 41
+ 5 x 40
= 1 x 16 + 3 x 4 + 2 x 1 ( = 3010 )
Τα ψηφία του τετραδικού αριθμητικού συστήματος είναι οι ακέραιοι αριθμοί από 0
μέχρι και 3 (δηλαδή από 0 μέχρι Βάση – 1).
Οκταδικό αριθμητικό σύστημα (Βάση = 8):
3704 = 3 x 82
+ 7 x 81
+ 0 x 80
= 3 x 64 + 7 x 8 + 0 x 1 ( = 24810 )
Τα ψηφία του οκταδικού αριθμητικού συστήματος είναι οι ακέραιοι αριθμοί από 0
μέχρι και 7 (δηλαδή από 0 μέχρι Βάση – 1).
Δυαδικό αριθμητικό σύστημα (Βάση = 2):
10012 = 1 x 23
+ 0 x 22
+ 0 x 21
+ 1 x 20
= 1 x 8 + 0 x 4 + 0 x 2 + 1 x 1 ( = 910 )
Τα ψηφία του δυαδικού αριθμητικού συστήματος είναι οι ακέραιοι αριθμοί 0 και 1
(δηλαδή από 0 μέχρι Βάση – 1).
Δεκαεξαδικό αριθμητικό σύστημα (Βάση = 16):
1AF16 = 1 x 162
+ A x 161
+ F x 160
= 1 x 256 + 10 x 16 + 15 x 1 ( = 43110 )
Τα ψηφία του δεκαεξαδικού αριθμητικού συστήματος είναι οι ακέραιοι αριθμοί 0
και 15, (δηλαδή από 0 μέχρι Βάση – 1), όμως οι αξίες 10, 11, 12, 13, 14 και 15
εκφράζονται με τους λατινικούς χαρακτήρες A, B, C, D, E και F αντίστοιχα.
Άλγεβρα Μπουλ
είναι η υποπεριοχή της άλγεβρας όπου οι τιμές των μεταβλητών είναι οι τιμές αληθείας αληθές και ψευδές, που συνήθως αναπαρίστανται με 1 και 0 αντίστοιχα. Σε αντίθεση με την στοιχειώδη άλγεβρα όπου οι τιμές των μεταβλητών είναι αριθμοί και οι κύριες πράξεις είναι η πρόσθεση και ο πολλαπλασιασμός, στην άλγεβρα Μπουλ υπάρχουν τρεις κύριες πράξεις: η σύζευξη και (συμβ. ∧), η διάζευξη ή (συμβ. ∨) και η άρνηση όχι (σύμβ. ). Η άλγεβρα Μπουλ εισήχθη το 1854 από τον Τζορτζ Μπουλ (George Boole) με το έργο του An Investigation of the Laws of Thought(Διερεύνηση των νόμων της σκέψης). Σύμφωνα με τον Huntington ο όρος «Άλγεβρα Μπουλ» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Sheffer το 1913. Η άλγεβρα Μπουλ είναι θεμελιώδους σημασίας για την επιστήμη της Πληροφορικής και αποτελεί την βάση για την θεωρητική μελέτη του πεδίου της λογικής σχεδίασης. Επιπλέον είναι σημαντική σε άλλα πεδία όπως η Στατιστική, η Θεωρία συνόλων και ο προγραμματισμός. Ο μαθηματικός Τζορτζ Μπουλ (George Boole, 1815–1864) παρουσίασε το 1847 μια άλγεβρα με μεταβλητές δύο τιμών (που καλούνται “λογικές μεταβλητές”). Ουσιαστικά παρουσίασε με τα μαθηματικά της εποχής του, την Αριστοτέλεια λογική, του είναι ή δεν είναι. Σήμερα η άλγεβρα αυτή ονομάζεται άλγεβρα Μπουλ, ή δυαδική άλγεβρα, ή διακοπτική άλγεβρακαι έχει βρει ευρεία εφαρμογή στην σχεδίαση του λογισμικού και των κυκλωμάτων των ηλεκτρονικών υπολογιστών, επειδή είναι ιδανική για χειρισμό λογικών συναρτήσεων και πράξεων στο δυαδικό σύστημα. Ο παρακάτω ορισμός της άλγεβρας Μπουλ στηρίζεται σε συγκεκριμένα αξιώματα που παρουσίασε το 1933 ο μαθηματικός Έντουαρντ Χάντινγκτον(Edward Vermilye Huntington, 1874–1952).