Συντάκτης: sotiris

Σωτηρης Νικολακόπουλος

Ομιλια στη 4η Πανελληνια πνευματικη συναντηση στη Πατρα

Της Πάτρας ο πληθυσμός  αυξάνεται διαρκώς από την δημιουργία του νέου κράτους και διαμορφώνεται η νέα κοινωνία της, αφομοιώνονται και δημιουργούν τον ΤΥΠΟ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΝΟΥ, με όλα τα ελαττώματα του της αδυναμίες του άλλα και της αρετές του.  Η πόλη της Πάτρας έχει σπουδαία και μακραίωνη ιστορία τεσσάρων χιλιάδων ετών. Θα μας πει ο Κώστας Τριανταφύλλου

Ο Παυσανίας μαρτυρεί ότι και εις την εποχήν του (Β’ αι. μ.Χ.) ετιμώντο εις Πάτρας δύο ως πρώτοι οικισταί της πόλεως, ο Ευρύπυλος, ηγηθείς Θεσσαλικής αποικίας, και ο τάφος του διατηρείτο εις την Ακρόπολιν και ο Πατρεύς, ηγηθείς αποικίας Αχαιών και Λακεδαιμονίων, του οποίου ο τάφος ήτο εις την Αγοράν και προ αυτής ο ανδριάς του επίχρυσος, όπως και του πατρός του Πρευγένους. Αλλά προ της εποχής τούτων (ΙΑ’ αι π.Χ.) υπήρχον τα πολίσματα Αρόης, Ανθείας κλπ. Ο Πατρεύς κατέλαβε την Αρόην και εγκατεστάθη εις αυτήν ως διαθλετουσα ακρόπολιν (φρούριον), αλλά πολιτικώς υπήγαγε τα δύο άλλα πολίσματα (Μεσάτιν και Ανθείαν) υπό την νέαν πόλιν. [..] Εκ του ονόματος του ΠατρέωςΠάτραι η πόλις. Συνεχίστε την ανάγνωση του “13. Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗ ΠΑΤΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟ 19o ΑΙΩΝΑ”

Σωτήρης Νικολακοπουλος

Αρθρο στο Περιοδικο “ΕΥΛΟΓΟΝ”

Μία από τις δύο βασικές κατηγορίες του λόγου, του έμμετρου λόγου, έναντι του πεζού λόγου και του διαλόγου και κατ’ επέκταση της Λογοτεχνίας, ήταν ανέκαθεν δύσκολο να οριστεί και γι’ αυτό έχουν δοθεί ιδιαιτέρα πολύ ορισμοί ανά τους αιώνες. Σύμφωνα με τον σημαντικό Αργεντινό συγγραφέα Χόρχε Λουίς Μπόρχες. “Ποίηση είναι η έκφραση του ωραίου, διαμέσου λέξεων περίτεχνα υφασμένων μεταξύ τους”.

Για τη μελέτη της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ιστορίας ενός λαού ή ενός τόπου είναι δυνατόν ν’ αναζητηθούν διάφορα σχετικά συγγράμματα που όμως θα οδηγήσουν μακριά από το σκοπό τους αν δεν αναζητηθεί και η τέχνη μ’ όλα τα παρακλάδια της που ανέπτυξε ο συγκεκριμένος λαός συγκεκριμένου τόπου. Ανάμεσα στις διάφορες τέχνες την πρώτη θέση κατέχει πάντα η Τέχνη του Λόγου, που αποτελεί την Τέχνη των Τεχνών, αφού κύριο όργανο της είναι η γλώσσα, το κατεξοχήν εκφραστικό μέσο του ανθρώπου. Πιο παλιά μορφή της Τέχνης του Λόγου είναι η Ποίηση που είναι και η πλέον συναισθηματική, πιο μουσική, συνεπώς και πιο ψυχική από τον πεζό λόγο και τον σκηνικό διάλογο. Συνεχίστε την ανάγνωση του “12. Η Ποίηση Σήμερα  “

    Σωτήρης Νικολακόπουλος   21^η  Μαρτίου 2014

Σε εκδήλωση του δήμου Γλυφάδας   (Δημαρχείο Γλυφάδας)

1. Εισαγωγή

Η Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου. Η αρχική έμπνευσή της ανήκει στον Έλληνα ποιητή Μιχαήλ Μήτρα, ο οποίος το φθινόπωρο του 1997 πρότεινε στην Εταιρεία Συγγραφέων να υιοθετηθεί ο εορτασμός της ποίησης στην Ελλάδα, όπως και σε και σε άλλες χώρες, και να οριστεί συγκεκριμένη μέρα γι’ αυτό. Η εισήγησή του έφτασε με επιστολή στα χέρια του ποιητή και μελετητή της ποίησης Κώστα Στεργιόπουλου, προέδρου τότε της Εταιρείας Συγγραφέων. Η ποιήτρια Λύντια Στεφάνου πρότεινε ως ημέρα εορτασμού την 21η Μαρτίου, την ημέρα της εαρινής ισημερίας, που συνδυάζει το φως από τη μία και το σκοτάδι από την άλλη, όπως η ποίηση, που συνδυάζει το φωτεινό της πρόσωπο της αισιοδοξίας με το σκοτεινό πρόσωπο του πένθους. Η πρώτη Ημέρα Ποίησης γιορτάστηκε το 1998 στο παλιό ταχυδρομείο της πλατείας Κοτζιά. Ετοιμάστηκε με ελάχιστα έξοδα και πολλή εθελοντική δουλειά, και είχε μεγάλη επιτυχία. Την επόμενη χρονιά ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO, εισηγήθηκε στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του οργανισμού η 21η Μαρτίου να ανακηρυχθεί Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, όπως η 21η Ιουνίου είναι Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής. Οι Γάλλοι, οι Ιταλοί, οι Τυνήσιοι και άλλοι πρέσβεις από χώρες της Μεσογείου υποστήριξαν την εισήγηση και η ελληνική πρόταση υπερψηφίστηκε. Τον Οκτώβριο του 1999, στη Γενική Διάσκεψη της UNESCO στο Παρίσι, η 21η Μαρτίου ανακηρύχθηκε Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Συνεχίστε την ανάγνωση του “11. Η Ελληνική Ποίηση”

Σωτηρης Νικολακοπουλος

Διάλεξη στις 22/2/2016 στην Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών

Κυρίες και Κύριοι,
Φίλες και Φίλοι

1. 1830 – 1880 Α. Αθηναϊκή Σχολή

Μετά την ίδρυση του πρώτου Ελληνικού Κράτους (1831) και τη μεταφορά της πρωτεύουσας από το Ναύπλιο στην Αθήνα (1833), πολλοί Έλληνες που ζούσαν σε χώρες της Ευρώπης επέστρεψαν στην ελεύθερη Ελλάδα. Μεταξύ αυτών ήταν και αρκετοί λόγιοι, οι Φαναριώτες, που κατοικούσαν στην Κωνσταντινούπολη και στις παραδουνάβιες ηγεμονίες και κατείχαν υψηλές θέσεις στην διοικητική ιεραρχία του Οθωμανικού κράτους και τώρα έρχονταν στην Ελλάδα για να βοηθήσουν στην πνευματική και πολιτική ανασυγκρότηση του νέου κράτους. Οι Φαναριώτες, επειδή διέθεταν πείρα στη διοικητική και διπλωματική γραφειοκρατία, κατέλαβαν τις πιο υπεύθυνες κρατικές θέσεις στο νεοσύστατο κράτος. Ταυτόχρονα, ως φορείς παιδείας πρωτοστάτησαν στην πνευματική ανασυγκρότηση, δημιουργώντας την Αθηναϊκή Σχολή, την πρώτη λογοτεχνική σχολή του πρώτου ελεύθερου ελληνικού κράτους. Κοινά χαρακτηριστικά των Φαναριωτών ήταν η γαλλική τους παιδεία, η λόγια γλώσσα που γράφουν (καθαρεύουσα) και οι έντονες επιδράσεις που δέχτηκαν από τους Eυρωπαίους και ειδικότερα τους Γάλλους ρομαντικούς συγγραφείς. Γι’  αυτόν το λόγο και η Αθηναϊκή Σχολή ονομάστηκε από τη φιλολογική κριτική και Ρομαντική Σχολή των Αθηνών γιατί ακριβώς αντιπροσωπεύει την ελληνική εκδοχή του Ρομαντισμού. Συνεχίστε την ανάγνωση του “10. Α’ και Νέα Αθηναϊκή Σχόλη Ποίησης”

Σωτηρης Νικολακοπουλος

Αρθρο στο Περιοδικο”ΕΛΟΓΟΝ”

Η λογοτεχνία είναι αυτή η πνευματική δραστηριότητα η οποία ενώνει τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως φυλής και εθνικής ή γεωγραφικής καταγωγής, γιατί αναφέρεται σε συγκινήσεις και συναισθήματα, ιδέες και σκέψεις. Ο καθένας μας, όταν διαβάζουμε κάποιο λογοτεχνικό έργο  συμπάσχουμε με τον ήρωα στις διάφορες περιπέτειες που αυτός περνά, αγωνιούμε, έχουμε ενδιαφέρον να δούμε τη συνέχεια, ίσως να νιώθουμε έκπληξη για την έκβαση του έργου και διαμορφώνουμε κριτική άποψη γι αυτό. Είναι η μορφή τέχνης που βοηθά τους ανθρώπους να γνωριστούν καλύτερα μεταξύ τους, να μάθει ο ένας περισσότερα πράγματα για τον άλλον, και παράλληλα να γνωρίσουν καλύτερα τον εαυτό τους,  να γνωρίσουν παράλληλα τόπους και ανθρώπους, χαρακτήρες και ιδέες που βοηθούν τον κάθε άνθρωπο σε μια καλύτερη κατανόηση της ζωή αλλά και του προορισμού του. Ο άνθρωπος βρίσκει ιδέες και ιδανικά σε αυτήν.  Η λογοτεχνία και το λογοτεχνικό έργο αποτελεί πηγή συνεχούς προβληματισμού και απόκτησης ιδεών, αποτελεί αυτή την γλωσσική παράδοση με τη βοήθεια της οποίας ο σύγχρονος άνθρωπος ανακαλύπτει μέσω των κειμένων τον εαυτό του, τα μύχια συναισθήματα και συγκινήσεις που μπορούν να τον οδηγήσουν σε νέους χώρους γνώσης. Γι αυτό η κλασική λογοτεχνία έχει υψηλό αναγνωστικό ενδιαφέρον από τους ανθρώπου όλους των εποχών.  Μιλώντας ειδικότερα για τη νεοελληνική λογοτεχνία του 19^ου αιώνα, θα προσπαθήσουμε να μιλήσουμε για το τι από τα παραπάνω παραμένει ενδιαφέρον σήμερα για εμάς, πως μπορούμε να συνδυάσουμε τις παραπάνω απλές σκέψεις μας αναφορικά με αυτήν την λογοτεχνία και κατά πόσο αυτή μπορεί και πρέπει να διαβάζεται και σήμερα. Συνεχίστε την ανάγνωση του “9. Που στηρίχτηκε η Νεοελληνική Λογοτεχνία  του 19ου αιών”

Σωτηρης Νικολακοπουλος

Αρθρο Στο Περιοδικο “ΕΥΛΟΓΟΝ”

Ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές όλων των εποχών ο ποιητής του «Ερωτόκριτου» δηλώνει στον επίλογο του ποιήματός του ότι γεννήθηκε και έγραψε στη Σητεία.  Ο Βιτσέντζος ήταν ο μικρότερος γιος του Ιακώβου Κορνάρου. Γεννήθηκε στις 26 Μαρτίου 1553 στο χωριό Τραπεζούντα Σητείας. Έζησε στο ίδιο μέρος και στο Πισκοκέφαλο ως το 1587-1590, λίγο πριν το 1590 εγκαταστάθηκε στο Χάνδακα κοντά στον αδελφό του Ανδρέα. Εκεί παντρεύεται τη Μαριέττα Zeno και συμμετέχει ενεργά στη δημόσια ζωή του Χάνδακα. Κατά τη διάρκεια της φοβερής πανούκλας των ετών 1591-1593 ανέλαβε καθήκοντα υγειονομικού επόπτη στη πόλη και το διαμέρισμα του Χάνδακα. Έγγραφα οικονομικού χαρακτήρα και διαθήκες, που δημοσίευσε ο καθηγητής Γιάννης Μαυρομάτης, δείχνουν ότι οι Κορνάροι αυτοί ήταν γλωσσικά εξελληνισμένοι.  Ο Βιτσέντζος μετά τη μόνιμη εγκατάστασή του στο Χάνδακα επισκέπτεται τακτικά και ως το θάνατό του την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Σητεία. Μάλιστα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, από το τέλος του 1598 ως το τέλος του 1600, βρίσκεται κυρίως στην περιοχή της Σητείας, όπου εξακολουθούσε να διατηρεί σημαντική περιουσία.

Πέθανε στο Χάνδακα μετά τις 12 Αυγούστου 1613 και πριν από τις 24 Απριλίου 1614 και θάφτηκε στο μοναστήρι του Αγίου Φραγκίσκου. Συνεχίστε την ανάγνωση του “8. ΒΙΤΣΕΝΤΖΟΣ ΚΟΡΝΑΡΟΣ  ΕΡΩΤΟΚΡΙΤOS”

 Σωτήρης Νικολακόπουλος

Αρθρο στο Περιοδικο  “ΕΥΛΟΓΟΝ”

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης, που άφησε τον ελληνισμό χωρίς κρατική συγκρότηση και πολιτική ηγεσία, ήταν επόμενο να επηρεάσει πολύ την πνευματική του εξέλιξη. Στην κρίσιμη αυτή κατάσταση ο λαός αντιμετωπίζει τη δοκιμασία του με καρτερία κι εμπιστοσύνη στο μέλλον. Κι ενώ πριν από την Άλωση κυκλοφορούσαν προφητείες που προμηνούσαν καταστροφές, μετά την Άλωση άρχισε να ριζώνει στις ψυχές των υποδούλων η ελπίδα για το μέλλον του έθνους μας, που θ’ αποκτήσει με το σπαθί ό,τι έχασε. Στις περιοχές του λατινοκρατούμενου ελληνισμού η λογοτεχνική παραγωγή συνεχίστηκε χωρίς ουσιαστικά να επηρεαστεί από την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης. Οι σημαντικότερες απ’ αυτές είναι τα Δωδεκάνησα, η Κύπρος και η Κρήτη. Συνεχίστε την ανάγνωση του “7. Η ΚΡΗΤΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΒΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑ”

Σωτήρης Νικολακόπουλος

Ομιλια σε εργασιες της Ε.ΕΛ. σε συνεργασια

με την Ρωσικη Πρεσβεια και το Παντειο Πανεπιστημιο  

Α. Φιλελληνισμός

Είναι Μια ιστορική πραγματικότητα που εμφανίζεται σε πολλές χώρες, κυρίως της Ευρώπης. Που οφείλεται;

– Στον θαυμασμό προς την αρχαία Ελλάδα

– Στην συμπάθεια προς τους υπόδουλους χριστιανούς

– Στα κατορθώματα των Ελλήνων μετά την έναρξη της επαναστάσεως

– Στους αγώνες των Ελλήνων της διασποράς

Έχει προηγηθεί το κίνημα του Ρήγα Φεραίου στην Κεντρική Ευρώπη Χάρτα, πολίτευμα, θούριος. Η ίδρυση της Φιλικής   Εταιρείας στην Οδησσό, το Σούλι, ο χορός του Ζαλόγγου. Οι Ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού προετοιμάζουν το έδαφος. Στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας ο Καποδίστριας, ο Υψηλάντης, ο Βαρβάκης. Στη Βιέννη και τη Βουδαπέστη οι Έλληνες έμποροι και λόγιοι. Στη Βλαχία και τη Μολδαβία οι ηγεμόνες Φαναριώτες Σούτσος, Μαυροκορδάτος, Μουρούζης, Μαυρογένης. Στον Εύξεινο Πόντο, που εξακολουθεί να αποτελεί Ελληνική λίμνη, οι παροικίες των 200 ελληνικών πόλεων ξεσηκώνονται. Στα μεγάλα αστικά κέντρα της Ευρώπης οι Έλληνες διαφωτίζουν τους ντόπιους.

Πως εκφράστηκε ο φιλελληνισμός;  Συνεχίστε την ανάγνωση του “6. Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 Στη Ρωσική Λογοτεχνία”

Σωτηρης Νικολακοπουλος

Ομιλια στην Πανελληνια Ενωση Λογοτεχνων Π.Ε.Λ.

(α) Οι πρώτες μέρες μετά την άλωση

Στη «Βασιλεύουσα» Βασίλευε το πνευματικό χάος όχι μόνο στα λίγα χρόνια πού προηγήθηκαν της πτώσης της αλλά και πολύ πριν, – από την εποχή πού οι τελευταίοι αυτοκράτορες άρχισαν τις επαφές με τη Δύση (για πολιτικούς λόγους) πού αποσκοπούσαν στην ένωση των Εκκλησιών. ’Από τότε δημιουργήθηκαν στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, κι ανάμεσα στους διανοούμενους και στους πολιτικούς τα δύο μεγάλα ρεύματα των ενωτικών και των ανθενωτικών, μ’ επικράτηση πάντα κι ως τις τελευταίες στιγμές, αυτών των τελευταίων, πού είχαν καταφέρει να προσεταιριστούν τη μεγάλη μάζα τού λαού.

Οι πιο «προοδευτικοί» διανοούμενοι, πού δεν ήταν απόλυτα προσκολλημένοι στο ανθενωτικό Πατριαρχείο άρχισαν έτσι να εγκαταλείπουν την Κωνστ/πολη, με πρώτο και καλύτερο το Γεώργιο Γεμιστό, πού πήγε να εγκατασταθεί στο Μυστρά κι εκεί να ιδρύσει τη σχολή του. Συνεχίστε την ανάγνωση του “5. Τα Ελληνικά γράμματα αμέσως μετά την Άλωση 1453  έως 1830”

Σωτήρης Νικολακόπουλος

Ομιλια στηνΕταιρια Ελληνων Λογοτεχνων

Ιδιαίτερα η γιαγιά, λαλούσε τα παραμύθια  της,

μπροστά στα έκπληκτα ορθάνοιχτα μάτια μας

οδηγώντας μας στον κόσμο…

Από πολύ μικρά παιδιά μάθαμε να διαβάζουμε και να γράφουμε. Οκόσμος    μας είναι γεμάτος βιβλία, εφημερίδες, επιγραφές κτλπκτλπκτλπ, Δυσκολευόμαστε όμως να φανταστούμε μια εποχή όπου η γραφή ήταν άγνωστη, ή δεν ήταν γνωστή παρά σε ελάχιστους, ιερείς ή κρατικούς υπαλλήλους. Ωστόσο, προφορικές κοινωνίες υπήρξαν για χιλιάδες χρόνια πριν από την επινόηση της γραφής· μερικές υπάρχουν και σήμερα σε απομονωμένες περιοχές, όπου οι ανθρωπολόγοι μπορούν ακόμα να μελετήσουν τα χαρακτηριστικά τους.Ο όρος «προφορική λογοτεχνία» κατά τον Φώτη Κοντογλου  Είναι ( η αναπνοή της φυλής μας ) χρησιμοποιείται σήμερα για να δηλώσει τις λογοτεχνικές δημιουργίες των πολιτισμών που δε γνωρίζουν ή δε χρησιμοποιούν συστηματικά τη γραφή. Τέτοιες δημιουργίες μπορούμε να θεωρήσουμε τα παραμύθια, τις παροιμίες και τα κάθε είδους τραγούδια και ποιήματα, που πριν καταγραφούν απαγγέλλονταν ή τραγουδιούνταν στο κοινό και περνούσαν από γενιά σε γενιά με τη λεγόμενη προφορική παράδοση.Ως έννοια, η προφορική λογοτεχνία έγινε ευρύτερα αποδεκτή σχετικά πρόσφατα. Συνεχίστε την ανάγνωση του “4. ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ”