Συντάκτης: sotiris

Σωτήρης Νικολακόπουλος

Αρθρο στο Περιοδικο “ΕΥΛΟΓΟΝ”

1. Γενιά του ’70 : (1970 – 2000)

Βαγενάς Νάσος – Βαλτινός Θανάσης – Βαρβέρης Γιάννης – Γαλανάκη Ρέα – Γκανάς Μιχάλης-Δημουλά Κική – Δούκα Μάρω – Ελευθερίου Μάνος – Ζέη Άλκη – Θέμελης Νίκος – Καπώνης Πάνος – Ιάσων Ευαγγέλου-Κοντολέων Μάνος – Μαρκόπουλος Γιώργος – Μαυρουδής Κώστας – Ξανθούλης Γιάννης – Σαρή Ζωρζ-Τριανταφύλλου Σώτη – Φακίνου Ευγενία – Φωστιέρης Αντώνης….

 Αναφέρεται στους λογοτέχνες που δρουν τη δεκαετία του 1970, μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από παγκόσμιες ανακατατάξεις. Χαρακτηριστικά τους είναι η αμφισβήτηση, η ειρωνεία και η κριτική που ασκούν στα κοινωνικά συστήματα και τις καθιερωμένες αξίες. Στα έργα τους διακρίνεται ο στοχασμός και η μελαγχολία. Οι ποιητές της γενιάς αυτής κατά την εφηβική τους ηλικία επηρεάστηκαν από την ψυχροπολεμική περίοδο (με μνήμες της εμφυλιακής και μετεμφυλιακής Ελλάδας) και το φόβο που αυτή γεννούσε (πυρηνικός όλεθρος), αλλά ταυτόχρονα και από τα νέα δεδομένα που εμφανίζονταν για την ανθρωπότητα (αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας, κατάκτηση του διαστήματος, επαναστάσεις και κινήσεις ανεξαρτησίας σε όλο τον κόσμο). Αν και από τις εμπειρίες της γενιάς είναι λάθος να περιθωριοποιήσουμε τη δικτατορία, παρατηρούμε ότι συγκριτικά κάποια ενισχυμένη τάση για αντίσταση και πνεύμα αγωνιστικότητας δεν κυριάρχησαν, όπως θα ήταν ίσως αναμενόμενο. Διαμορφωμένη ποιητικά κατά τη δεκαετία του 1960 (βράβευση Σεφέρη και νέα καλλιτεχνικά κινήματα του εξωτερικού) έφτασε σε μία μοναδική ποιητική μυθοποίηση και καλλιτεχνική ηρωολατρεία. Ως νέοι “ήρωες” κι ινδάλματα της τότε ποιητικής πρωτοπορίας αναδείχθηκαν ο Σολωμός και ο Καρυωτάκης. «Η μυθοποίηση του Σολωμού διέρχεται μέσα από τη βιωματική οικείωση και τη συγκινημένη προσέγγισή του ως απόκοσμου ανθρώπου, αιθεροβάμονος σχεδόν, έγκλειστου στην μοναξιά του, τραγικά διαψευσμένου από τη ζωή του, διαρκώς ανικανοποίητου από το έργο του, ψυχικά σπαραγμένου από τη θρυλούμενη αδυναμία να ολοκληρώσει τα ποιήματά του»(4). Από την άλλη, μπορούμε να κάνουμε λόγο για νεοκαρυωτακισμό, καθώς είναι «ο μοναδικός Έλληνας ποιητής του οποίου όχι τόσο το ποιητικό έργο όσο η μυθοποιημένη μορφή αποτέλεσε για τη γενιά του 1970 πόλο έλξης και σημείο ρητής αναφοράς Συνεχίστε την ανάγνωση του “20. Η ΠΟΙΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ (1974 – Σήμερα)”

Σωτηρης Νικολακοπουλος

Αρθρο στο Περιοδικο “ΕΥΛΟΓΟΝ”

Πραγματοποιούνταν κάθε τέσσερα χρόνια, το Σεπτέμβρη λίγο πριν τις εορτές που γίνονταν προς τιμήν του Δία και του Απόλλωνα στην Ολυμπία, οι οποίες σηματοδοτούσαν και το ξεκίνημα των Ολυμπιακών Αγώνων. Πολλοί αρχαίοι μελετητές πιστεύουν ότι η Ολυμπιακή Φλόγα μεταφέρονταν μετά το τέλος των Ελευσίνιων Μυστηρίων στην Ολυμπία και άναβε στο Ναό του Δία μέχρι το τέλος της εκεχειρίας. Αυτό σημαίνει ότι όσο διαρκούσαν τα Μεγάλα Ελευσίνια και οι Ολυμπιακοί κάθε διαμάχη μεταξύ των Ελληνικών Πόλεων έπαυε, προς τιμήν των θεών. Ο Μεγάλος Αρχιερέας των Ελευσίνιων αφού προετοιμαζόταν όλο τον Αύγουστο με αυστηρή νηστεία, ξεκινούσε την πομπή των Ελευσίνιων από την Αθήνα μέχρι το Ναό της Δήμητρας και της Περσεφόνης στην Ελευσίνα. Ο Μεγάλος Αρχιερέας ενσάρκωνε τον Απόλλωνα στα Ελευσίνια Μυστήρια, ενώ το ρόλο της Περσεφόνης-Εκάτης η Μεγάλη Ιέρεια της Δήμητρας. Η Εκάτη, η οποία ταυτίζεται με τις φάσεις του σεληνιακού κύκλου και την παλίρροια, είναι η θηλυκή θεότητα στη σκοτεινή της μορφή που ελέγχει τα ύδατα της γης και τα βαθύτερα ανθρώπινα πάθη. Γι’ αυτό και η λατρεία της Εκάτης και της Περσεφόνης πραγματοποιείται όταν το φεγγάρι είναι στη χάση του. Ο Απόλλωνας συμβολίζει τη μετουσίωση των κατώτερων ενστίκτων σε ανώτερα συναισθήματα, τη μετατροπή του γυναικείου σκοταδιού σε αρσενικό φως. Συνεχίστε την ανάγνωση του “19. Μεγάλα Ελευσίνια Μυστήρια”

Σωτηρης Νικολακόπουλος

Ομιλια σε βραδια Ρεμπετικου τραγουδιου

στην Εταιρια λογοτεχνων Ν.Δ. Αττικης  (Γλυφαδα)

Το ρεμπέτικο και το λαϊκό τραγούδι Εισαγωγη Η ιστορία του ρεμπέτικου ταυτίζεται με την ιστορία της νεότερης Ελλάδας (από τα τέλη του 1800 ως το 1950-55 περίπου). Από το 1912 (απελευθέρωση και προσάρτηση νέων εδαφών) μέχρι το 1922 (Μικρασιατική Καταστροφή), η ηπειρωτική Ελλάδα δέχεται πάνω από 1,5 εκατομμύριο Έλληνες πρόσφυγες. Η συγκέντρωση αυτού του προσφυγικού πληθυσμού στο περιθώριο των αστικών κέντρων, και κυρίως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, συντέλεσε στη δημιουργία και ανάπτυξη του ρεμπέτικου. Ανάλογες δημιουργίες με αυτές του ρεμπέτικου παρατηρούνται και στην Αμερική με τη δημιουργία των μπλουζ (blues), στη Βραζιλία με τη σάμπα (samba) και στη Τζαμάικα με τη μουσική ρέγκε (reggae). Ανάλογες είναι και οι διεργασίες που συνετέλεσαν στη δημιουργία των μουσικών αυτών (μετακίνηση πληθυσμών, συγκερασμός της μουσικής του πληθυσμού που μετακινείται με τη μουσική των περιοχών όπου εγκαθίστανται, η έκφραση των δυσκολιών και των απογοητεύσεων εξαιτίας αυτών κ.ά.). Τα τραγούδια των προσφύγων, σε συνδυασμό με τα δημοτικά, τα νησιώτικα και τα δυτικότροπα  μουσικά είδη που υπάρχουν στην ηπειρωτική Ελλάδα την ίδια εποχή, αποτέλεσαν το υπόστρωμα που οδήγησε στη διαμόρφωση αυτού του μουσικού ιδιώματος. Σμυρναίικο τραγούδι Οι μουσικές ρίζες του ρεμπέτικου ανάγονται στη βυζαντινή μουσική και στο δημοτικό τραγούδι του ελληνικού πληθυσμού της Μικράς Ασίας και των νησιών του Αιγαίου.

Συνεχίστε την ανάγνωση του “18. Απο το Ρεμπετικο στο Εντεχνο”

Σωτηρης Νικολακοπουλος

2η Πανελληνια Πνευματικη συναντηση της

Πανελληνιας Ενωσης Λογοτεχνων Π.Ε.Λ. στη Αρχαια Μεσηνη

Για την αρχαία Ιθώμη γίνεται λόγος από τον Όμηρο στην Ιλιάδα, με την αναφορά ότι κάποιοι κάτοικοι της με επικεφαλής τον Βασιλιά τους Ποδαλείριο, έλαβαν μέρος στον Τρωικό Πόλεμο

«Οι δ’ είχον Τρίκκην και Ιθώμην κλωμακόεσσαν, οι

τείχον Οιχαλίην, πόλιν Ευρύτου Οιχαλίος, των αυθ’

ηγείσθην Ασκληπιού δύο παίδε, ιητήρ αγαθώ, Ποδα-

λείριος η δε Μαχάων, τοις δε τριήκοντα γλαφυραί νέες

εστιχόωντο».                                           (Ιλ. Β’ 729-733).

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ, ΙΘΩΜΗ

Καθώς κατηφορίζουμε από τη Σκάλα για τη Βαλύρα, στα πόδια μας, έχουμε το πανόραμα του δεύτερου Μεσσηνιακού κάμπου, πού απλώνεται ίσιος και καταπράσινος ως το Μεσσηνιακό κόλπο.

Ό ποταμός Πάμισος, πού πηγάζει από τα κεφαλάρια του ‘Αγίου Φλώρου, τον διασχίζει, βλέποντας από ψηλά, σαν ένα τεράστιο φίδι. Είναι ένας επίγειος παράδεισος ό κάμπος της Μεσσηνίας, ένας αληθινός κήπος Εδέμ, μια δεύτερη Γή της Επαγγελίας. Και τί δεν παράγει! Όλα τα αγαθά βγαίνουν από το ευλογημένο του χώμα, σταφίδα, σύκα, ελιές, ρύζι, φρούτα, λαχανικά, λεμόνια πορτοκάλια, ακόμα και μπανάνες και χουρμάδες!

«Μεσσηνία» σημαίνει (μέση Γή), εύφορη γη, καρποφόρα. Όσοι περιηγητές την επισκεφτήκανε έμειναν κατενθουσιασμένοι και την περιγράψανε με τα ωραιότερα λόγια. ’Ακόμα και «κάνιστρο λουλουδιών» την είπανε.

Αύτη ή ευφορία της μεσσηνιακής γης έκανε, στα παμπάλαια χρόνια, τούς άλλοτε σκληροτράχηλους δωρικούς κατοίκους της μαλθακούς και τρυφηλούς, γι’ αυτό και τούς νίκησαν και τούς υπόταξαν οι Σπαρτιάτες. Συνεχίστε την ανάγνωση του “17. ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ, ΙΘΩΜΗ”

Ομιλία για τον εορτασμό της Επετείου του Πολυτεχνείου 2016 Στην Ε.Ε.Λ

 Σωτηρης Νικολακοπουλος

Τιμούμε σήμερα και γιορτάζουμε μια επέτειο. Την επέτειο του Πολυτεχνείου, την 17η Νοέμβρη 1973. Η ημέρα αυτή που θα θυμίζει σε όλους μας πως για τη λευτεριά χρειάζονται αγώνες. Στον αγώνα αυτό τα νιάτα της πατρίδας μας έδωσαν το μεγάλο παρών με επικεφαλής τους φοιτητές του Πολυτεχνείου. Δίκαια λοιπόν καθιερώθηκε ως γιορτή της νεολαίας, γιορτή Σχολική.

Ένας απo τους σκοπούς της σημερινής γιορτής είναι να μη ξεχάσουμε τι έγινε τότε σαν σήμερα. Γι” αυτό ας γυρίσει η μνήμη μας στο 1973. Μια χρονιά πικρή; η πιο πικρή ίσως της εφτάχρονης στρατιωτικής δικτατορίας Η χούντα είχε κυρίευση κάθε ιδέα δικαιοσύνης, κάθε ιδέα αξιοπρέπειας των πολιτών και ιδιαίτερα των φοιτητών, γιατί ήξερε πώς τα φοιτητικά νιάτα ήταν ο μεγάλος εχθρός της:

Τα βάσανα, οι εξορίες, οι ταπεινώσεις σπάνια έφταναν στο λαό γιατί η τηλεόραση, το ραδιόφωνο και οι εφημερίδες ήταν στα χέρια της χούντας και σ” όλα υπήρχε λογοκρισία. Μόνο εκείνοι που ήξεραν από κοντά τα βάσανα των συγγενών και των φίλων τους στην εξορία ή στη φυλακή μπορούσαν να μας πουν για τις ταλαιπωρίες που περνούσε ο λαός μας. Αλλά η πίκρα σιγά – σιγά μεγάλωνε, φούντωσε σαν Θολό κατεβασμένο ποτάμι και έγινε οργή στα χρόνια που κύλησαν.

Και άρχισαν τότε οι πρώτες αντιδράσεις ενάντια στη Χούντα. Οι εργάτες έκαναν, απεργίες, οι σπουδαστές των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων έκαναν αποχές μαθημάτων. Συνεχίστε την ανάγνωση του “16. Ομιλία για τον εορτασμό της Επετείου του Πολυτεχνείου”

ΣΩΤΗΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Ομιλια στη Θεοσοφικη Εταιρια 

Τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) είναι ο κλάδος που μελετάει πώς να κάνουμε τους υπολογιστές ευφυείς (νοήμονες). Τι είναι όμως νοημοσύνη (ευφυΐα); Είναι η ικανότητα απόκτησης και χειρισμού της γνώσης; Είναι η ικανότητα αντίληψης και χειρισμού αντικειμένων του φυσικού κόσμου; Είναι φανερό ότι η «νοημοσύνη» περιέχει όλα τα παραπάνω, αλλά δεν περιορίζεται σ’ αυτά. Επί πλέον πώς ορίζεται με ακρίβεια ο όρος τεχνητός; Θεμελιακά τόσο ο όρος «τεχνητός’ όσο και ο όρος «νοημοσύνη» ανήκουν στις φιλοσοφικές έννοιες για τις οποίες δεν υπάρχει γενικά αποδεκτός μονοσήμαντος ορισμός. Για να αποφύγει τη δυσκολία αυτή η Elaine Rich ορίζει την ΤΝ ως το κλάδο που μελετάει πώς να κάνουμε τους υπολογιστές να κάνουν πράγματα για τα οποία, προς το παρόν, οι άνθρωποι είναι καλύτεροι. Ο ορισμός αυτός είναι κάπως εφήμερος γιατί στηρίζεται στην παρούσα ανάπτυξη των υπολογιστών, πλην όμως ο ρυθμός με τον οποίο οι υπολογιστές πλησιάζουν τις ικανότητες του ανθρώπου είναι πάρα πολύ μικρός. Συνεχίστε την ανάγνωση του “15. Τεχνητή Νοημοσύνη (Artificial Intelligence)”

ΣΩΤΗΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Ομιλια στηνΕταιρια Ελληνων Λογοτεχνων Ε.Ε.Λ.

Σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς που ζούμε σαν άτομα και σαν κοινωνία, όλο και περισσότερο ακούγεται η λέξη αλληλεγγύη, σαν μια επίκληση της ανθρωπιάς μας, για την αντιμετώπιση μιας πολύ δύσκολης κατάστασης που έχει να κάνει ακόμα και με την επιβίωση κάποιων συνανθρώπων μας. Όμως, αυτή ακριβώς η επίκληση, για την επίδειξη αλληλεγγύης μεταξύ μας, σ’ αυτές τις συνθήκες έκτακτης ανάγκης που βιώνουμε, οδηγεί στα παρακάτω ερωτήματα: Γιατί χρειάζεται η επίκληση της αλληλεγγύης, μόνο όταν τα πράγματα δυσκολεύουν οικονομικά; Γιατί αυτός ο τρόπος συμπεριφοράς μεταξύ των ανθρώπων να μην αποτελεί το ζητούμενο και σε ομαλές κοινωνικές συνθήκες; Ακούγοντας αυτά τα ερωτήματα, μπορεί κάποιοι να σκεφτούν ότι η απάντηση είναι αυτονόητη, γιατί η αλληλεγγύη χρειάζεται όταν υπάρχει η ανάγκη για βοήθεια. Όμως θα έλεγα να κρατήσουμε αυτή την απάντηση και να εξετάσουμε πιο κάτω τη σκοπιμότητα των ερωτήσεων. Η επίδειξη αλληλεγγύης έχει να κάνει μόνο με τη χορήγηση βοήθειας σε χρήμα και σε είδη πρώτης ανάγκης ή περιλαμβάνει και μια μεγαλύτερη φροντίδα κι ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο, που μπορεί να φτάσει μέχρι και στην εκδήλωση καταστάσεων αλτρουισμού; Συνεχίστε την ανάγνωση του “14. Η Αλληλεγγύη ως βασικό στοιχείο δόμησης της κοινωνικής συνοχής”